«Λογοτεχνικά Παράλληλα» είναι το συντομευμένο όνομα του Έργου με αναλυτικό τίτλο “Λογοτεχνικά Παράλληλα: Διαδικτυακός Τόπος και CD-ROM για την Μελέτη και Προβολή της Πολιτιστικής Κληρονομιάς των Διασυνοριακών Περιοχών Ελλάδας – Βουλγαρίας”, το οποίο υλοποίησε το ΙΕΛ στο πλαίσιο του Προγράμματος Κοινοτικής Πρωτοβουλίας INTERREG IIIA / PHARE CBC ΕΛΛΑΔΑ – ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ, (Μέτρο 3.3, Πρόσκληση Β3302).

Στο πλαίσιο του Έργου αναπτύχθηκαν σύγχρονες και τεχνολογικά προηγμένες πλατφόρμες, οι οποίες παρέχουν διευρυμένες δυνατότητες για την μελέτη και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της διασυνοριακής περιοχής Ελλάδας – Βουλγαρίας (περιφέρεια Θράκης και όμορες Βουλγαρικές επαρχίες Smolyan, Blagoevgrad, Kardjali, Khaskovo), με αφετηρία την λογοτεχνία, λαογραφία και την γλώσσα των δύο λαών. Για τον σκοπό αυτό, καταρτίσθηκε μια πρωτογενής ψηφιακή συλλογή λογοτεχνικών και λαογραφικών κειμένων, ενώ δημιουργήθηκε αντίστοιχος θεματικός διαδικτυακός τόπος καθώς και CD-ROM για την αξιοποίηση της εν λόγω συλλογής από το ευρύτερο, αλλά και το ειδικό κοινό, για επιστημονική, εκπαιδευτική και πολιτιστική χρήση.

Ειδικότερα, η συλλογή περιλαμβάνει λογοτεχνικά έργα τα οποία είτε δημιουργήθηκαν από συγγραφείς που προέρχονται από τις προαναφερθείσες περιοχές είτε αναφέρονται σε αυτές, καθώς επίσης και λαϊκές ιστορίες, παραμύθια, θρύλους και μύθους από τις συγκεκριμένες περιοχές. Ο ειδικά μελετημένος διαδικτυακός τόπος, που δημιουργήθηκε για την προβολή της λογοτεχνικής, λαογραφικής και γλωσσικής πολιτιστικής κληρονομιάς των όμορων περιοχών, επιτρέπει την εύκολη πρόσβαση των τελικών χρηστών (το ευρύτερο κοινό αλλά και το ειδικότερο κοινό των ερευνητών και άλλων επιστημόνων) στο σύνολο της συλλογής. Τα συγκεντρωθέντα λογοτεχνικά και λαογραφικά κείμενα διατίθενται, μέσω του ιστοτόπου, τόσο σε πρωτότυπη μορφή όσο και μεταφρασμένα στην ελληνική και στην βουλγαρική γλώσσα αντίστοιχα, με διττό στόχο: την πρόσβαση όσο το δυνατόν περισσότερων ατόμων σε αυτά, αλλά και την άμεση δυνατότητα σύγκρισης παράλληλων στοιχείων μεταξύ των δύο γλωσσών και πολιτισμών. Για την υποστήριξη της σύγκρισης αυτής, δημιουργήθηκε σώμα παράλληλων κειμένων και αναπτύχθηκε λογισμικό που επιτρέπει το ίδιο κείμενο να εμφανίζεται στα Ελληνικά και στα Βουλγαρικά στην ίδια σελίδα και μάλιστα στοιχισμένο σε επίπεδο πρότασης. Το χαρακτηριστικό αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την επιστημονική συγκριτική μελέτη των κειμένων της συλλογής, σε συνδυασμό με το πρωτότυπο συνοδευτικό υλικό τεκμηρίωσης που επίσης αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του Έργου και το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και ένα δίγλωσσο γλωσσάριο. Το περιβάλλον του διαδικτυακού τόπου, τόσο ως περιεχόμενο όσο και ως προς την λειτουργικότητά του, μεταγράφηκε σε μορφή CD-ROM, προς όφελος όσων θέλουν να αξιοποιήσουν την παραχθείσα ηλεκτρονική συλλογή τοπικά στον υπολογιστή τους ή/και όσων δεν έχουν την δυνατότητα πρόσβασης στο διαδίκτυο.

Για την συγκεκριμένη κειμενική συλλογή αναπτύχθηκε πρωτότυπο υλικό επιστημονικής τεκμηρίωσης για τους δημιουργούς και τα έργα τους (βιογραφίες, εργογραφίες, κριτικές κ.λπ.). Το υλικό αυτό δομήθηκε σύμφωνα με διεθνή πρότυπα τεκμηρίωσης, όπως το CIDOC/CRM, ενώ μεταφράστηκε εξ ολοκλήρου στα Αγγλικά και Γαλλικά. Η δόμηση, τεκμηρίωση και επισημείωση της ψηφιακής κειμενικής συλλογής έγινε σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο Corpus Encoding Standard (CES), το οποίο είναι συμβατό με το διεθνές πρότυπο κωδικοποίησης κειμένων Text Encoding Initiative (TEI) και τις οδηγίες του EAGLES (Expert Advisory Group on Language Engineering Standards).

Ο διαδικτυακός τόπος (www.gcparb.gr), μέσω του οποίου διατίθεται στο κοινό η δομημένη συλλογή κειμένων των Λογοτεχνικών Παράλληλων, σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε με στόχο να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις διαχείρισης και πρόσβασης σε πολιτισμικό περιεχόμενο, ταυτόχρονα όμως ενσωματώνει σημαντικές τεχνολογικές καινοτομίες. Συγκεκριμένα, υποστηρίζονται δυνατότητες πολύπλευρης αναζήτησης/ανάκτησης πληροφοριών και συναλλαγών με τον χρήστη και σύνθετοι μηχανισμοί πρόσβασης στο περιεχόμενο (τεχνικές αναζήτησης ασαφούς ταιριάσματος, αναζήτησης με υποστήριξη μορφολογικού λεξικού για τη σύνδεση κάθε λέξης με το αντίστοιχο λήμμα, αναζήτησης συμφραστικών πινάκων για κάθε λέξη, αναζήτησης στατιστικών δεδομένων στο σύνολο των κειμένων, χρήση τεχνολογίας συνθετικής φωνής για εκφώνηση κειμένων και πλοήγηση στον ιστότοπο ατόμων με προβλήματα όρασης με γλώσσες υποστήριξης τόσο τα Ελληνικά όσο και τα Βουλγαρικά κ.λπ.).

Η διαδικτυακή υπηρεσία Λογοτεχνικά Παράλληλα και το αντίστοιχο CD-ROM παρέχονται δωρεάν.

Συνολικά, το Έργο προσφέρει σημαντικά βοηθήματα για την ικανοποίηση των επιστημονικών και ερευνητικών ενδιαφερόντων του ειδικού κοινού (εκπαιδευτικοί, γλωσσολόγοι, φιλόλογοι, μεταφραστές, ιστορικοί της λογοτεχνίας, λαογράφοι, μελετητές, ερευνητές, σπουδαστές κ.ά.), ενώ ταυτόχρονα συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού ως προς τον κεντρικό ρόλο της πολιτιστικής κληρονομιάς των δύο λαών, όπως αυτός αναδεικνύεται μέσω της λογοτεχνικής παραγωγής και της γλώσσας.