Ομότιμη ερευνήτρια

Άξονες ενδιαφερόντων

• Σημασιολογία
• Ανάλυση του λόγου
• Φιλοσοφία της γλώσσας
• Γλώσσα και νόηση
• Κατάκτηση της  γλώσσας
• Ιστορική γλωσσολογία

Βιογραφικά στοιχεία

Η Μαρία Τζεβελέκου είναι γλωσσολόγος, Διευθύντρια Ερευνών στο ΙΕΛ και μέλος του Γνωμοδοτικού Επιστημονικού Συμβουλίου. Γεννήθηκε στο Π. Φάληρο. Έκανε προπτυχιακές, μεταπτυχιακές σπουδές και διδακτορικό στη θεωρητική γλωσσολογία στο Παρίσι (Universite de Paris VII και VIII):

• Licence de linguistique generale, Πανεπιστήμιο Paris VII, 1977.
• Maitrise de linguistique theorique, Πανεπιστήμιο Paris VIII. Διπλωματική εργασία με τίτλο Structuralisme et phenomenologie : Les traces de la phenomenologie dans la theorie linguistique de Jakobson, 1979.
• Diplome d’Etudes Approfondies de linguistique formelle (DEA),  Πανεπιστήμιο Paris VII, με θέμα  L’aspect en grec moderne (1981).
• These de doctorat  en linguistique theorique et formelle, Πανεπιστήμιο Paris VII, με θέμα Categorisation lexicale et aspect: le systeme aspectuel du grec moderne (1995).
 

Συμμετείχε σε  εκπαιδευτικά προγράμματα για τη διδασκαλία της γλώσσας, με κυριότερο το  μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα για την αναβάθμιση της εκπαίδευσης στα μειονοτικά σχολεία της Θράκης (Πρόγραμμα «Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων» 1996-2007). Στο πλαίσιο του ΠΕΜ διετέλεσε επιστημονική υπεύθυνη για τη διαμόρφωση του αναλυτικού προγράμματος για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας και για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση εκπαιδευτικών βιβλίων και λογισμικών:

• Ένας ιππότης στο κάστρο των γραμμάτων και Ένας ιππότης στο κάστρο των λέξεων. Μέθοδος εκμάθησης της ελληνικής για παιδιά του Δημοτικού, σε κείμενα Ευγένιου Τριβιζά (λογισμικά και βιβλία).
• Ελληνοτουρκικό λεξικό 6000 λημμάτων (λογισμικό και βιβλίο)
• Βασική γραμματική της ελληνικής (βιβλίο)
• Τρίγλωσσο ορολογικό λεξικό 6000 λημμάτων για παιδιά του Γυμνασίου (λογισμικό)
• Άκουσμα: διαδικτυακό λογισμικό για την κατανόηση του προφορικού λόγου  

Στο πλαίσιο του ΠΕΜ διηύθυνε επίσης μια ευρείας κλίμακας έρευνα για τον Προσδιορισμό των επιπέδων ελληνομάθειας στα μειονοτικά δημοτικά σχολεία της Θράκης.   

Την περίοδο 2002-2003 πήγε στις ΗΠΑ ως Visiting Research Fellow στο Program in Hellenic Studies, Princeton University.

Την περίοδο 1995-2002 δίδαξε τα μαθήματα γλωσσολογίας σε προπτυχιακό επίπεδο στο Tμήμα προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Aθηνών. Την περίοδο 1998-2001 δίδαξε τα μαθήματα της Τυπικής και Υπολογιστικής Γλωσσολογίας και Τυπικής Σημασιολογίας στο πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών (ΠΜΣ) «Η Επιστήμη της μετάφρασης», στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Την περίοδο 1998-2001 δίδαξε τυπική σημασιολογία στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος «Τεχνογλωσσία» (Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών & ΕΜΠ).

• Γιάγκου, Μ., Κάντζου, Β., Σταμούλη, Σ. & Τζεβελέκου, Μ. (2015). Discriminating CEFR levels in Greek L2: a corpus-based study of young learners’ written narratives. In Learner Corpus Research: LCR2013 Conference Proceedings, pages 153-169. Bergen/Os, Norway : University of Bergen Library. [...] 
• Simos, P., Sideridis, G., Mouzaki, A., Chatzidaki, A. & Τζεβελέκου, Μ. (2014). Vocabulary growth in second language among immigrant school-aged children in Greece. Applied Psycholinguistics, FirstView, 1-27. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. & Vassilaki, S. (2013). De l’espace et du temps: à propos de l’emploi de prin avant en grec moderne. Faits de langues, 42, 109-129. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ., Γιάγκου, Μ., Κάντζου, Β., Σταμούλη, Σ., Varlokosta, S., Mitzias, I. et al. (2013). Second language assessment in the Greek educational system: the case of Reception Classes. Glossologia, 21, 75-89. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ (2011). Μια φορά κι έναν καιρό..: Η αποτύπωση του χρόνου στην αφήγηση. In Σ. Μοσχονάς (editor), Μελέτες για το χρονικό σύστημα της νέας ελληνικής: από της σκοπιά της ελληνικής ως ξένης γλώσσας. Αθήνα : Πατάκης. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. & Κάντζου, Β. (2011). On Narrative Future. In Proceedings of the 9th International Conference of Greek Linguistics (ICGL 9), pages 288-297. Chicago USA. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ (2010). Τα ζητήματα της γλώσσας στα Τετράδια της Φυλακής του Αντόνιο Γκράμσι. In Γ. Βούλγαρης & Λ. Κωτσονόπουλος (editors), Στα μονοπάτια του Αντόνιο Γκράμσι, Πολιτική και πολιτισμός από το έθνος-κράτος στην παγκοσμιοποίηση. Αθήνα : Θεμέλιο. [...] 
• Σταϊνχάουερ, Γ., Αντωνίου-Κρητικού, Ι., Τζεβελέκου, Μ. & Χαραλαμποπούλου, Φ. (2009). ICT in language and culture education. In International conference of Intercultural Education:Paideia, Polity, Demoi. Athens. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. (2009). Όψεις των καταστάσεων. In Μελέτες για την ελληνική γλώσσα, pages 236-247. Θεσσαλονίκη : Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. [...] 
• Βαρλοκώστα, Σ., Ιακώβου, Μ., Κάντζου, Β., Παπαγεωργακόπουλος, Γ., Σταμούλη, Σ., Τζεβελέκου, Μ. et al. (2009). Διαγνωστικά τεστ για τον προσδιορισμό της ελληνομάθειας σε παιδιά. In Πρακτικά του 3oυ Διεθνούς Συνεδρίου για την διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως Ξένης γλώσσας, pages 131-141. Αθήνα : Πανεπιστήμιο Αθηνών. [...] 
• Μαρκαντωνάτου, Σ. & Τζεβελέκου, Μ (2008). Τα ρήματα κίνησης στην κατάκτηση της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας. In Μόζερ, Α., Μπακάκου-Ορφανού, A., Χαραλαμπάκης, X et al (editors), «Γλώσσης χάριν». Tιμητικός τόμος για τον καθηγητή κ. Γεώργιο Μπαμπινιώτη. Αθήνα. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ (2008). Μειονοτική εκπαίδευση και εκμάθηση της γλώσσας στην κοινωνία της πληροφορίας. In Ά. Φραγκουδάκη & Θ. Δραγώνα (editors), Πρόσθεση όχι Αφαίρεση, Πολλαπλασιασμός όχι Διαίρεση: Η μεταρρυθμιστική παρέμβαση στην εκπαίδευση της μειονότητας στη Θράκη. Αθήνα : Μεταίχμιο. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ., Σταμούλη, Σ., Κάντζου, Β., Παπαγεωργακόπουλος, Γ., Χονδρογιάννη, Β., Βαρλοκώστα, Σ. et al (2008). Η ελληνική ως δεύτερη γλώσσα: Ευρωπαϊκή κλίμακα αξιολόγησης των γλωσσών και κατάταξη σε επίπεδα γλωσσομάθειας. In Δραγώνα, Θ., Φραγκουδάκη & Α. (editors), Πρόσθεση, όχι αφαίρεση, Πολλαπλασιασμός, όχι διαίρεση: Η μεταρρυθμιστική παρέμβαση στην εκπαίδευση της μειονότητας της Θράκης. Αθήνα : Μεταίχμιο. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. (2007). Τα Τετράδια της Φυλακής του Αντόνιο Γκράμσι: προ-θεωρητικές παραδοχές, θεωρίες για τη γλώσσα και τη γλωσσική πολιτική. Πολίτης, 160, 25-30. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. (2007). Ιστορία της γλώσσας: Ανάμεσα στη γλωσσολογία και την ιστοριογραφία. Νέα Εστία, 1799, 596-606. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ., Κάντζου, Β. & Σταμούλη, Σ. (2007). Βασική γραμματική της ελληνικής. Αθήνα : Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων (ΕΚΠΑ)–ΙΕΛ. [...] 
• Σταύρου, Μ. & Τζεβελέκου, Μ (2006). Ομοιόσταση και ετερότητα. Εισαγωγή στο G. Horrocks, Ελληνικά, η ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της, pages 27-50. Αθήνα : Βιβλιοπωλείον της Εστίας. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ., Βακαλοπούλου, Ά., Κάντζου, Β., Παπαβασιλείου, Β., Παπαγεωργακόπουλος, Γ. & Σταμούλη, Σ. (2006). Λογισμικά για την εκμάθηση της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας. In Πρακτικά διημερίδας «Διαπολιτισμική Εκπαίδευση και η Διδασκαλία της Ελληνικής ως Δεύτερης γλώσσας», pages 117-133. Λευκωσία : Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ., Κάντζου, Β., Σταμούλη, Σ., Χονδρογιάννη, Β., Βαρλοκώστα, Σ., Ιακώβου, Μ. et al. (2006). Μελέτη του επιπέδου γλωσσομάθειας στα μειονοτικά δημοτικά σχολεία της Θράκης. In Πρακτικά διημερίδας «Διαπολιτισμική Εκπαίδευση και η Διδασκαλία της Ελληνικής ως Δεύτερης γλώσσας», pages 100-116. Λευκωσία : Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ., Κάντζου, Β., Σταμούλη, Σ., Χονδρογιάννη, Β., Βαρλοκώστα, Σ., Ιακώβου, Μ. et al. (2006). Μελέτη της ελληνομάθειας στα μειονοτικά δημοτικά σχολεία της Θράκης. In Α. Καββαδία, Μ. Τζωαννοπούλου & Α. Τσαγγαλίδης (editors), Νέες κατευθύνσεις στην εφαρμοσμένη γλωσσολογία. Πρακτικά του 13ου Διεθνούς Συνεδρίου της Ελληνικής Εταιρείας Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας, pages 343–357. Θεσσαλονίκη : University Studio Press. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. & Σταϊνχάουερ, Γ. (2005). Κατάκτηση της γλώσσας και διαχείριση της γλωσσικής πληροφορίας. Ανάκτηση απο http://www-old.lit.auth.gr/public/syn/tzevelekou-steinhauer.pdf. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ., Βακαλοπούλου, Ά., Σταμούλη, Σ., Καγκλάρ, Ν. & Φιντάν, Ο. (2004). Ελληνοτουρκικό λεξικό. Αθήνα : ΕΚΠΑ, Ελληνικά Γράμματα. [...] 
• De Vogue, S., Camus, R., Depraetere, I., Mellet, S., Rijksbaron, A. & Τζεβελέκου, Μ (2004). Aspect. In Barbara Cassin (editor), Vocabulaire europeen des philosophies. Paris : Seuil. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ., Κάντζου, Β., Σταμούλη, Σ., Βαρλοκώστα, Σ., Χονδρογιάννη, Β., Παπαγεωργακόπουλος, Γ. et al. (2004). Η ελληνική ως δεύτερη γλώσσα: κλίμακα αξιολόγησης και μέτρηση του επιπέδου γνώσης της ελληνικής στα μειονοτικά σχολεία της Θράκης. Athens. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. (2003). Αφηγηματικά σχήματα και απεικονίσεις της επαναληπτικότητας. In Πρακτικά της 23ης Ετήσιας Συνάντησης του Τομέα Γλωσσολογίας, pages 637-646. Θεσσαλονίκη : Κυριακίδης. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ., Βακαλοπούλου, Ά., Παπαγεωργακόπουλος, Γ. & Παπαβασιλείου, Β. (2002). Το λεξιλόγιο του δίγλωσσου ομιλητή: η συγκρότηση ενός ελληνοτουρκικού παιδικού λεξικού πολυμέσων. In Ομοιότητες και διαφορές: Αναζητώντας νέους δρόμους στην εκπαίδευση, pages 36-45. Αθήνα : ΕΚΠΑ. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ., Chondroyanni, V. & Paschalis, S. (2002). Learning about and via multimedia interactive systems. In B. Cope, M. Kalantzis & G. Varnava-Skoura (editors), Learning for the Future: New Worlds, New Literacies, New Learning, New People. Common Ground Pub. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. (2002). Κλίμακες απαγκίστρωσης από το πεδίο της απόφανσης. Η περίπτωση του παρατατικού. In Ch. Clairis (editor), Recherches en Linguistique Grecque, pages 287-290. Paris : L’ Harmattan. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. (2002). Επικύρωση και επαλήθευση: η περίπτωση του παρατατικού. Γλωσσολογία, 14, 25-44. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. (2001). Προσχέδιο μελέτης γύρω από τις μεθόδους εκμάθησης της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας στα μειονοτικά σχολεία της Θράκης. Παραδοτέο στο πρόγραμμα «Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων». Αθήνα. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. (2001). Γλωσσικός και υπολογιστικός εγγραμματισμός: ένα υπολογιστικό σύστημα για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας. In Γλωσσική εκπαίδευση στην κοινωνία της πληροφορίας, pages 111-130. Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου & ΥΠΕΠΘ. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. & Πασχάλης, Σ. (2001). Τα συστατικά και η οργάνωση ενός λογισμικού για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας στα μειονοτικά σχολεία της Θράκης. In Μάθηση και διδασκαλία της ελληνικής ως μητρικής και ως δεύτερης γλώσσας, pages 228-239. Ρέθυμνο : Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ατραπός. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. (2000). Integrating Language Tools into a Computer Assisted 2nd Language Learning: Remarks on the Methods of Teaching Greek in the Primary Schools of the Turkish-speaking Minority of Thrace. In Second International Conference on Language Resources and Evaluation, Workshop: Language Resources and Tools for Educational Applications, pages 35-39. ELRA. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. & Σταύρου, Μ (2000). Οι γλωσσολογικές προδιαγραφές του συστήματος EUROTRA. In Μ. Σταύρου & Μ. Τζεβελέκου (editors), Η μηχανική μετάφραση και η ελληνική γλώσσα. Αθήνα : Καστανιώτης. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ (2000). Χρονικές δομές στον λόγο. In Μ. Σταύρου & Μ. Τζεβελέκου (editors), Η μηχανική μετάφραση και η ελληνική γλώσσα. Αθήνα : Καστανιώτης. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. (2000). Βιβλιοκρισία: I. Tsamadou-Jacoberger & S. Vassilaki, «Aspects du grec moderne», (Lalies 15, 1995:7-69, Presses de l’Ecole Normale Superieure de Paris). Γλωσσολογία, 11-12, 382-388. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. (2000). Περιορισμοί στο σχηματισμό της μεσοπαθητικής μετοχής του παρακειμένου. Γλωσσολογία, 11-12, 257-277. [...] 
• Σταύρου, Μ. & Τζεβελέκου, Μ. (2000). Η μηχανική μετάφραση και η ελληνική γλώσσα. Εκδόσεις Καστανιώτη. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. (1999). Αναλυτικό πρόγραμμα για τη γλωσσική διδασκαλία στα μειονοτικά σχολεία της Θράκης: προσδιορισμός και κατανομή των γλωσσικών φαινομένων και συγκρότηση του λεξιλογίου. Παραδοτέο στο πρόγραμμα «Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων». [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. & Καψαμπέλη, Κ. (1998). Δυσκολίες του τουρκόφωνων μαθητών στην εκμάθηση της ελληνικής. Παραδοτέο στο πρόγραμμα «Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων». Αθήνα. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ (1996). O προσδιορισμός της διάρκειας και η κατασκευή ενός γλωσσικού παραδείγματος. Tοπικά β' Περί Kατασκευής. Νήσος. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. (1995). Relational Structure: Predicate-Argument Structure in Modern Greek. MLAP Internal Report_1, Institute for Language and Speech Processing. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. (1995). Categorisation lexicale et aspect: le systeme aspectuel du grec moderne. Διδακτορική διατριβή, Universite Paris VII. [...] 
• Moschonas, S. & Τζεβελέκου, Μ. (1991). Tense and Aspect in French and Greek: A comparative approach. Eurotra Internal Report. [...] 
• Espagnol, M., Moschonas, S., Stavrou, M. & Τζεβελέκου, Μ. (1989). Sentential Complements. Eurotra Internal Report. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. (1989). Χρόνος, ρηματική όψη και ποιόν ενεργείας: πλευρές των σχέσεών τους. In Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα, pages 369-388. Θεσσαλονίκη : Κυριακίδης. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. (1985). Of Time and Aspect. EUROTRA Internal Report. [...] 
• Τζεβελέκου, Μ. (1981). L’aspect en grec moderne. Μεταπτυχιακή εργασία, Universite Paris VII. [...]